หากพูดถึงนิกายของศาสนาอิสลาม เราอาจนึกถึง “ซุนนี” และ “ชีอะห์” ซึ่งถือเป็นนิกายใหญ่ 2 นิกายที่มีคนนับถือมากที่สุด แต่รู้หรือไม่ว่า ศาสนาอิสลามมีสาขาที่แยกย่อยออกมาหลายสาขา รวมไปถึงสาขา “อิสมาอีลิยะห์” (Isma’ilism) สาขาที่แยกออกมาจากนิกายชีอะห์ ซึ่งเชื่อไม่ตรงกับสาขาหลัก
สิ่งที่น่าสนของสาขานี้ คือ พวกเขาเคยรุ่งเรืองอย่างขีดสุดในช่วงศตวรรษที่ 10-12 จนมีคนนับถือเป็นจำนวนมาก รวมไปถึง “ฮัชชาชียะห์” หรือ “แอสซาซิน” เหล่านักฆ่าที่เรารู้จักกันดีผ่านเกม Assassin’s Creed ก็นับถือสาขานี้ด้วยเช่นกัน
พื้นฐานของศาสนาอิสลามสาขา “อิสมาอีลิยะห์” (Isma’ilism) มีความเชื่อสอดคล้องกับนิกายชีอะห์ว่า หลังจากนบีมูฮัมหมัดจากไปเมื่อปี 632 โลกมุสลิมควรมีผู้นำที่เรียกว่า คอลีฟะห์ หรือ กาหลิบ เป็น “อาลี” ลูกเขยของท่านนบี และนับถือ “อิหม่าม” ที่มีเชื้อสายจากอาลีเป็นผู้นำทางจิตวิญญาณสูงสุด
โดยส่วนใหญ่ ชาวชีอะห์นับถือจนถึงอัล-มะห์ดี อิหม่ามคนที่ 12 ซึ่งท่านได้สาบสูญไปเมื่อปี 881 ทำให้เราเรียกสาขาหลักว่า “สิบสองอิหม่าม” หรือ “อิมามียะฮ์” เป็นสาขาที่มีคนนับถือมากที่สุด ประมาณ 150-200 ล้านคน คิดเป็น 85% ของชีอะห์ทั้งหมด
แต่สิ่งที่สาขาอิสมาอีลิยะห์เชื่อไม่ตรงกับสาขา 12 อิหม่าม คือ ตำแหน่งอิหม่ามคนที่ 7 ควรเป็นของอิสมาอิล บุตรชายของศอดิก อิหมามคนที่ 6 แตกต่างจากสาขาหลักที่มองว่า ตำแหน่งนี้เป็นของอิหม่ามมูซา น้องชายของอิสมาอิลมากกว่า รวมไปถึงความเชื่อหลายอย่างที่สาขานี้เชื่อตามอิสมาอิล
ช่วงหนึ่ง สาขาอิสมาอีลิยะห์ถือเป็นสาขาใหญ่ที่สุดของนิกายชีอะห์ เนื่องจากราชวงศ์ฟาฏิมียะห์ ซึ่งนับถือสาขานี้ ขึ้นมามีอำนาจและปกครองพื้นที่แอฟริกาเหนือและตะวันออกลางระหว่างปี 909-1171
รวมไปถึงเหล่านักฆ่าที่เรารู้จักกันว่า แอสซาซิน ซึ่งก่อตั้งปราสาทอาลามุต และกลายเป็นแรงบันดาลใจของเกม Assassin’s Creed ก็นับถือสาขานี้ด้วย
แต่หลังจากที่ราชวงศ์ฟาฏิมียะห์ล่มสลาย สาขาอิสมาอิลียะห์ก็ค่อยๆ เสื่อมความนิยม ซ้ำเติมกับที่มองโกลมาโจมตีรุกราน สาขานี้จึงมีคนนับถือน้อยลง จนปัจจุบันเหลือเพียง 15 ล้านคน กระจัดกระจายไปในประเทศต่างๆ
แม้จะเหลือน้อย แต่ชาวอิสมาอีลิยะห์ก็ยังมีผู้นำทางจิตวิญญาณ คือ อากา ข่าน (Aga Khan) ซึ่งแต่งตั้งขึ้นเมื่อปี 1817 เพื่อเป็นศูนย์รวมจิตใจและสืบทอดทางสายเลือด ปัจจุบัน ตำแหน่งนี้อยู่ในรัชกาลที่ 4 โดยเจ้าชายชาห์ กะรีม อัล ฮุสซีนี ทรงตำแหน่งเป็นอากา ข่านที่ 4 (Aga Khan IV) มาตั้งแต่ปี 1957
มีการประมาณการว่า อากา ข่านที่ 4 ทรงมีทรัพย์สินประมาณ 13,000 ล้านเหรียญสหรัฐ (ประมาณ 450,000 ล้านบาท) ถือเป็นหนึ่งในสิบราชวงศ์ที่ร่ำรวยที่สุดในโลก แม้จะไม่ได้ปกครองดินแดนทางภูมิศาสตร์ ซึ่งพระองค์ทรงก่อตั้งมูลนิธิเพื่อช่วยเหลือชาวอิสมาอีลิยะห์และผู้คนทั่วโลกให้รอดพ้นจากความยากจน พร้อม ท่ามกลางเป้าหมายที่พระองค์เคยมีพระดำรัสว่า จะทรงงานเพื่อขจัดความยากจนทั่วโลก
#TWCVariety #TWC_Rama
0 Comment