“บ้านโบรูเจอร์ดี” เป็นบ้านที่มีประวัติศาสตร์ เรื่องราวที่น่าสนใจ ในจังหวัดคาชาน (Kashan) ประเทศอิหร่าน โดยเป็นตัวอย่างบ้าน ของครอบครัวที่มีฐานะร่ำรวยในศตวรรษที่ 19 บ้านหลังนี้เป็นของตระกูล “โบรูเจอร์ดี” จากสายตาที่เห็น จะใช้คำว่า “บ้าน” คงจะไม่สมฐานะของตัวบ้าน “คฤหาสน์” น่าจะเป็นคำที่สมฐานะมากกว่า ทั้งยังเป็นผลงานสถาปัตยกรรมเปอร์เซียชิ้นเอก ที่มีความโดดเด่น นอกจากนี้ยังเป็นสถานที่ท่องเที่ยวยอดฮิตที่สุดของจังหวัดคาชาน
“คฤหาสน์โบรูเจอร์ดี” สร้างขึ้นในปี ค.ศ.1857 โดย เซย์เยด เมห์ดี โบรูเจอร์ดี (Seyyed Mehdi Borujerdi) เป็นพ่อค้าขายของจนร่ำรวย เขาตกหลุมรักหญิงสาวจากตระกูลทาบาตะบาเบอิ (Tabatabaei) ซึ่งเป็นตระกูลที่มีฐานะดี มั่งคั่ง เซย์เยด จึงได้สร้างบ้านหลังให้กับหญิงสาวผู้นี้ เพื่อมัดใจครอบครัวฝ่ายหญิงให้ประทับใจ จนเขาได้แต่งงานและได้ครอบครองหญิงสาวเป็นภรรยา โดยคฤหาสน์แห่งนี้ใช้เวลาก่อสร้าง 18 ปี ใช้ช่างที่มีฝีมือ และชำนาญการในแขนงต่าง ๆ กว่า 150 คน จึงทำให้เราได้เห็นคฤหาสน์ที่มีความโอ่อ่าสวยงามเช่นนี้
โดยสถาปนิกของคฤหาสน์แห่งนี้ชื่อว่า อุสตาด อาลี มัรยัม (Ustad Ali Maryam) เขาเป็นผู้ออกแบบเสกสรรค์สร้างความสวยงามให้ออกดังที่เราได้เห็น ทั้งนี้เขายังเป็นผู้ออกแบบบ้านหรือคฤหาสน์ทาบาตะบาเบอิ (Tabatabaei House) สถานที่ท่องเที่ยวยอดฮิตอีกที่ในคาชาน ซึ่งลักษณะโดยทั่วไปของคฤหาสน์โบรูเจอร์ดี เป็นแบบเปอร์เซียดั้งเดิม แยกออกเป็นสองส่วน คือ ส่วนทางเข้าหรือส่วนภายนอก และส่วนนั่งเล่นหรือส่วนภายใน คฤหาสน์แห่งนี้มีหอดักลม (badgir) สูง 40 เมตร จึงทำให้อากาศภายในเย็นสบายแม้ในช่วงฤดูร้อนที่มีอุณหภูมิสูง
ห้องโถงใหญ่ของคฤหาสน์มียอดเพดานโดม ประดับด้วยลายศิลปะสวยงามโดดเด่น มีการแกะสลักลวดลายที่วิจิตร ภายนอกงดงามดั่งปราสาทในเทพนิยาย และเป็นอีกสถานที่แห่งหนึ่งที่ควรค่าแก่การมาเยือนหากได้มาประเทศอิหร่าน