ก่อนที่อิหร่านจะนับถือศาสนาอิสลาม ชาวอิหร่านนั้นนับถือศาสนาโซโรอัสเตอร์ หรือ ศาสนาบูชาไฟมาก่อน ซึ่งศาสนานี้ได้รับการอุปถัมภ์ค้ำชูโดยราชสำนักเปอร์เซียมายาวนาน และกลายเป็นศาสนาประจำชาติของจักรวรรดิเปอร์เซียอันยิ่งใหญ่ 3 จักรวรรดิ คือ จักรวรรดิอะคีเมนิด จักรวรรดิพาร์เธียน และจักรวรรดิแซสซานิด

โดยในยุคจักรวรรดิแซสซานิด จักรวรรดิเปอร์เซียโบราณแห่งสุดท้าย ศาสนาโซโรอัสเตอร์ชรุ่งเรืองเป็นอย่างมาก จนทำให้นักบวชโซโรอัสเตอร์มีอํานาจมั่นคง และมีฐานะร่ำรวยมั่งคั่งด้วยเงินที่เรียกเก็บจากผู้ศรัทธาในรูปแบบเงินค่าพิธีกรรมทางศาสนาและเงินค่าไถบาป

แต่ในช่วงปี 602 – 628 จักรวรรดิซาซาเนียนภายใต้การปกครองของกษัตริย์คอสโรว์ที่ 2 ได้ทำสงครามกับจักรวรรดิไบแซนไทน์อย่างดุเดือด และหมดทรัพยากรไปมากมาย

ส่วนฝากฝั่งตะวันออกกลาง ท่านนบีมูฮัมหมัดก็ได้เริ่มต้นเผยแผ่ศาสนาอิสลามเมื่อปี 613 แต่ถูกต่อต้าน ท่านนบีมูฮัมหมัดจึงอพยพจากเมกกะไปเมดีนะเมื่อปี 622 แต่ระหว่างที่ท่านเผยแผ่ศาสนาอิสลามและรวบรวมชนเผ่าต่าง ๆ ท่านนบีมูฮัมหมัดก็ได้ส่งจดหมายถึงผู้นำและกษัตริย์ของอาณาจักรต่างๆ เพื่อเชิญชวนให้หันมาเข้ามานับถือศาสนาอิสลาม รวมไปยังจักรพรรดิคอสโรว์ที่ 2

เนื้อหาของจดหมายสร้างความโกรธาแก่คอสโรว์ที่ 2 เป็นอย่างยิ่ง จนทำให้พระองค์ตัดสินใจฉีกจดหมายทิ้งอย่างไม่ไยดี อีกทั้งพระองค์ยังบัญชาให้เจ้าเมืองเยเมนจับกุมท่านนบีอีกด้วย แต่เมื่อทหารไปพบกับท่าน นบีมูฮัมหมัดก็ได้บอกว่า จักรวรรดิของคอสโรว์ที่ 2 จะแตกเป็นเสี่ยงๆ และล่มสลาย! จนทำให้ทหารอึ้งกับคำกล่าวนี้และไม่ทำอะไรกับท่าน

หากคำกล่าวของท่านนบีก็ได้เป็นจริง เมื่อกองทัพเปอร์เซียได้แพ้ให้กับจักรพรรดิเฮราคลิอัส (Heraclius) แห่งโรมันตะวันออก ซึ่งเฮราคลิอัสเสนอให้คอสโรว์ที่ 2 จำนน แต่ด้วยศักดิ์ศรีและชายชาติทหารของเขาจึงไม่ยอมก้มหัวให้ใคร ทำให้ในปี 628 กษัตริย์คอสโรว์ที่ 2 ถูกประหารชีวิต

ต่อมาเปอร์เซียได้เกิดสงครามกลางเมืองขึ้นหลังจากกกษัตริย์คอสโรว์ที่ 2 สวรรคต เหตุการณ์นี้ทำให้จักรวรรดิซาซาเนียนอ่อนแอลงมาก และเป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่ทำให้จักรวรรดิล่มสลาย จนถูกรัฐอิสลามพิชิตได้ในปี 651

อย่างไรก็ตาม ตามการศึกษาพบว่า ท่านนบีมูฮัมหมัดไม่สามารถอ่านออกเขียนได้ จดหมายจึงน่าจะถูกเขียนขึ้นด้วยผู้ช่วยของท่าน และแม้ว่าต้นฉบับของจดหมายเหล่านี้อาจไม่หลงเหลือมาถึงปัจจุบัน แต่เรื่องราวของจดหมายได้ถูกบันทึกไว้ในคัมภีร์อัลกุรอ่าน

และแม้ว่า การเปลี่ยนมานับถืออิสลามของชาวเปอร์เซียจะทำให้ศาสนาโซโรอัสเตอร์อันเก่าแก่เสื่อมความนิยมลง จนเหลืออยู่เพียงตามชุมชนห่างไกลเท่านั้น แต่ชาวเปอร์เซียก็ยังคงหนักแน่นในการรักษาภาษาและวัฒนธรรมของตนเองไว้อย่างเหนียวแน่น

อีกทั้งอิทธิพลทางวัฒนธรรมของเปอร์เซียยังมีอิทธิพลต่อวัฒนธรรมอิสลามเสียจนแทบแยกไม่ออก ดังจะเห็นได้จากศิลปกรรมและสถาปัตยกรรมหลาย ๆ อย่างของอิสลามล้วนมีกลิ่นอายของอารยธรรมเปอร์เซียแทรกซึมอยู่ ทั้งการแผ่ขยายของจักรวรรดิอิสลามหลังจากนั้นยังได้นำความเป็นเปอร์เซียให้แพร่กระจายไปยังภูมิภาคต่าง ๆ ของโลกอิสลามอีกด้วย…

#TWCHistory #TWCIran #TWC_Rama