ถ้าพูดถึงอาหารแห่งตะวันออกกลาง ทุกคนคงจะนึกถึง แป้งนาน ฮัมมูส แต่รู้หรือไม่ว่ามีอาหารประจำชาติของประเทศอุซเบกิสถานอยู่อย่างหนึ่งที่เด็ดจนได้รับรางวัลวัฒนธรรมและประเพณีการทำอาหารในรายการมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ขององค์การยูเนสโก ปี 2016 

ซึ่งอาหารดังกล่าวนี้มีชื่อว่า “พิลาฟ“ หรือที่ชาวอุซเบกเรียกกันว่า “โพลฟ” เป็นข้าวหมกสุดน่ากินแห่งประเทศอุซเบกิสถาน เป็นอาหารที่หากไปเยือนประเทศอุซเบกิสถานแล้วไม่ได้ลิ้มลอง จะถือว่าไม่ได้เข้าถึงแก่นแท้ของวัฒนธรรมการต้อนรับของชาวอุซเบกเลยทีเดียว… 

โพลฟเป็นอาหารแบบดั้งเดิมที่ชาวอุซเบกทุกคนควรต้องรู้จัก ต้องเตรียมได้ เนื่องจากเป็นอาหารที่ถือว่าเป็นอาหารประจำชาติ อีกทั้งยังเป็นอาหารที่เอาไว้ต้อนรับแขก เป็นอาหารที่เสิร์ฟได้ในทุกๆ โอกาส เช่น งานเลี้ยง งานแต่ง งานศพ หรือแม้กระทั่งวันที่กลับมาจากแสวงบุญ ชาวอุซเบกจะทำโพลฟในกระทะที่มีขนาดใหญ่มาก และค่อยตักใส่จานให้แขกแต่ละคนที่มา ทั้งนี้การทำโพลฟในงานแต่งงานจะได้รับความใส่ใจมากเป็นพิเศษ โดยจะเพิ่มความเข้มข้นของวัตถุดิบและคุณภาพของเนื้อเพื่อสะท้อนถึงสถานะของครอบครัว 

โดยโพลฟมีลักษณะคล้ายข้าวผัดทั่วไป แต่จะแตกต่างที่การใช้วัตถุดิบที่เป็นเอกลักษณ์ เช่น ลูกเกด อินทผลัม แอพริคอต รวมไปถึงใช้เนื้อสัตว์อยู่ไม่กี่อย่างในการทำ ได้แก่ เนื้อแกะ หรือเนื้อวัว และต้องใช้เตาอบแบบดัตซ์ในการทำ เพื่อให้เนื้อนุ่มและได้รสชาติที่ดีที่สุด มีรสชาติที่ได้ความหวานจากผักต่างๆที่ใส่ลงไป รสชาติข้าวมีหอมมันจากการผัดเข้ากับเนื้อสัตว์ที่ตุ๋นมาด้วยระยะเวลาที่ยาวนานเกือบชั่วโมง… 

ซึ่งหากย้อนกลับไปในอดีต ที่มาที่ไปของอาหารชนิดนี้นั้นมีความน่าสนใจเลยทีเดียว โดยมีตำนานที่เชื่อกันว่าในงานเลี้ยงฉลองชัยชนะช่วงยุคสมัยที่พระเจ้าอเล็กซานเดอร์ มหาราช สามารถยึดเมืองมาราคานดา (ปัจจุบัน คือ เมืองซามาร์กันด์ ประเทศอุซเบกิสถาน) ได้ ชาวเมืองนั้นได้ทำข้าวหมกมาถวายให้พระองค์ จากนั้นพระองค์และเหล่าทหารก็เกิดติดใจขึ้นมา จึงพากันนำสูตรอาหารกลับไป ณ มาซิโดเนียและเผยแพร่ไปทั่วคาบสมุทรบอลข่านอย่างกว้างไกล 

ส่วนอีกตำนานการกำเนิดอาหารชนิดนี้นั้นมาจาก “ความรักที่ไม่สมหวัง” ตำนานนี้กล่าวไว้ว่ามีบุตรชายของเจ้าผู้นครบูคาราได้พบกับสาวสวยครอบครัวยากจน ซึ่งการแต่งงานของพวกเขานั้นแทบจะเป็นไปไม่ได้ เพราะความไม่เท่าเทียมทางชนชั้น เจ้าชายจึงเสียใจอย่างมากในเรื่องความรักจนเกิดอาการเจ็บป่วยและไม่อยากอาหาร ทางบิดาจึงได้เชิญแพทย์ชื่อดังอย่าง อาวิเซนนา มารักษาเจ้าชายให้หายจากอาการเจ็บป่วย 

โดยหลังจากสืบสาเหตุของโรคและรักษาทายาทหนุ่ม แพทย์ก็ได้กล่าวว่ามี 2 ทางเลือกในการรักษา อันได้แก่ ทางที่1:แต่งงานกับหญิงสาวที่เขารัก ทางที่2:กินยาที่มีแคลอรี่สูงมาก ยามีส่วนประกอบทั้งหมด 7 ชนิด เรียกรวมกันว่า “ปาลอฟ” โดยหลังจากที่ป้อนยาเสร็จ เจ้าชายกลับแข็งแกร่งขึ้นอย่างไม่น่าเชื่อ ต้้งแต่นั้นมาผู้คนจึงใช้ปาลอฟกันอย่างแพร่หลาย โดยปรับเปลี่ยนจากรูปแบบยามาเป็นเมนูอาหารประจำงานงานเลี้ยงเฉลิมฉลอง 

อุซเบกิสถานเป็นประเทศเดียวที่ได้รับรางวัลจากองค์การยูเนสโก มีความแตกต่างจากของประเทศอื่นในเรื่องของมิติ ความละเอียดในการสร้างสรรค์อาหารหนึ่งจานขึ้นมา เริ่มตั้งแต่การเลือกใช้ข้าวพื้นถิ่นเฉพาะของประเทศ ได้แก่ สายพันธุ์เดฟซิรา และกบักเดย์ไรซ์ ส่วนข้าวก็จะต้องถูกเคี่ยวในน้ำซุปเนื้อสัตว์และผักจนกระทั่งน้ำระเหยไปก่อนถึงจะกินได้ และมีการเติมเบอร์รีแดงชนิดหนึ่งลงไป เรียกว่า บาร์เบอรี่ ทำให้เป็นการเพิ่มความโดดเด่นให้อาหาร หรือจะเลือกเติมถั่วชิกพีเพื่อแสดงถึงความร่ำรวยได้ 
 
ซึ่งถ้าหากใครเป็นสายตะลุยกิน โดยเฉพาะสายอาหารตะวันออกกลาง ต้องห้ามพลาดเมนูสุดเลิศอย่างโพลฟเด็ดขาด รับรองว่าจะไม่เหมือนข้าวที่คุณเคยกินที่ไหนมาก่อนอย่างแน่นอน…